نشناختن نعمت و منعم
نشناختن نعمت و منعم
نشناختن نعمت و منعم که قبیح تر از مورد دیگر میباشد و به دو صورت میباشد، یعنی یا انسان خود نعمت را نمیشناسد و آن را نادیده میگیرد و یا منعم واقعی را نمیشناسد و نعمت را از او نمیداند و به ناسپاسی میپردازد.
کفران نعمت چشم را کرده است، یا اگر انسان به مجلس گناه برود، علاوه بر گناهان دیگر، کفران نعمت پا را کرده است، چون خداوند پا را برای قدم گذاشتن در عبادت و بندگی خود و انجام کارهای صحیح آفریده است.
به تعبیر ملا احمد نراقی «هر که طلا و نقره را حبس کند و ذخیره نماید، کفران نعمت خدا را در آنها نموده، زیرا مطلوب از خلق آنها آن است که بندگان به آنها منتفع گردند و تعدیل و مساوات در معاوضه و معامله به واسطۀ آنها به عمل آید. پس هرکه آنها را حبس نماید کفران نعمت خدا را کرده و ظلم وستم به آنها نموده و مانند کسی است که حاکم عادل مسلمین را در زندان نماید. کسی که قدر ضرورت را در ما یحتاج خود صرف، و زاید را در راه خدا میان بندگان به نحو مقرر در شرع تقسیم نماید پس آنها را بر وفق حکمت مصروف و شکر آنها را به جا آورد.»1
یکی از آیاتی که در آن خداوند به این حقیقت اشاره کرده است، آیه 51 سوره روم میباشد.
« وَلَئِنْ أَرْسَلْنَا رِیحًا فَرَأَوْهُ مُصْفَرًّا لَّظَلُّوا مِن بَعْدِهِ یَکْفُرُونَ»
«و اگر بادی [آفتزا] بفرستیم و [کشت خود را] زردشده ببینند، قطعاً پس از آن کفران میکنند.»
انسانهای ضعیف الایمان به دلیل اینکه خداوند را درست نشناختهاند و به حکمت کارهای او آگاه نیستند با رسیدن زیان و مشکلی در زندگیشان شروع به کفران نعمات الهی میکنند. آنها اگر نعمتهای خدا را بشناسند، آنگاه آنها را نشانهای میدانند برای بهتر شناختن خداوند و به این صورت با دیدن هر اتفاق و مشکلی شروع به نا سپاسی نمیکنند، بلکه به خداوند ایمان دارند که اگر به آنها نعمتی میدهد یا اگر به آنها زیانی میرسد، حتماً در آن یک خیر و مصلحتی برای آنها وجود دارد و خداوند بدون علت کاری را انجام نمیدهد.
«اگر بادی سرد و زیان بار را بر کشتزارهای انسانها بفرستیم و آن بوستانها و مزرعههای سرسبز و پر طراوت را که از نشانهها و آثار رحمت خداست زرد و آفت زده بنگرند، پس از آن شادمانی و امید، راه کفرانگری و ناسپاسی را در پیش میگیرند و با ناخوشنودی از خواست خدا و حکمت و فرزانگی او به ذات پاک آن دانای آگاه، کفران میورزند و میگویند؛ چرا کشتزارهای سرسبز و درختان پرطراوت و گلها و گیاهان رنگارنگ، پس از آن طراوت و خرمی خزان گردیده؟ آنان نمیاندیشند که آفریدگار هستی، دانا و فرزانه است و آنچه را که خیر و صلاح است انجام میدهد تا مردم از نعمتهای او سپاسگزاری نموده و بیدار و هوشیار باشند.»2
در حقیقت انسانها، افرادی نا سپاس هستند که چشمهای خود را به روی حقایق درست باز نمیکنند. خداوند به آنها سالهای سال، نعمتهای فراوانی از جمله سلامتی و روزی و ... عنایت میکند و آنها متوجه آن نیستند و حتی ناسپاسی هم میکنند، اما همینکه خداوند به آنها برای مدت کوتاهی مصیبتی وارد کند، آن را متوجه شده و شروع به کفران نعمات الهی میکنند.
«خداوند در این جا بادهای مفید و باران زا را به صورت جمع آورده (ریاح) اما در مورد بادهای زیان بار صیغۀ مفرد (ریح) آن اشاره به این دارد که اغلب بادها مفیدند و باد سموم، جنبۀ استثنایی دارد که گاه در یک ماه یا یک سال، یک بار میوزد، اما وزشهای مفید در تمام روزها و شبها در جریانند.»1
